woensdag 4 september 2013

Van Krakelingen tot Tonnekensbrand




Krakelingen, Grondelingen en Tonnekensbrand.




De Oudenberg te Geraardsbergen had al in de oudheid een religieuze betekenis. Die erfenis leeft voort in het Krakelingenfeest, de laatste zondag van februari. Vanaf drie uur in de namiddag trekt een parade met zowat duizend figuranten door het stadscentrum om de turbulente geschiedenis van de stad uit te beelden. Voorspoed en rampen, alles wordt er uitgebeeld. Voor al wie het verleden van Geraardsbergen in een notendop wil leren kennen, is deze stoet een aanrader.
Het eindpunt van deze optocht is de Oudenberg. In de kapel (op het hoogste punt van Geraardsbergen) worden de “krakelingen” gezegend. Dit is een lokaal, hard gebakje, ook bekend onder de naam ‘mastel’. Deze zegening herinnert aan de heidense tijden toen de Keltische en later de Germaanse voorouders de ‘terugkeer van het licht’ vierden op de Oudenberg. (Volgens volkskundigen heette die berg in de Germaanse tijd ‘Odinberg.)
Het Krakelingenfeest hangt aaneen van heel wat tradities. Bekend (en berucht ook vanwege de kritiek van dierenrechtenorganisatie GAIA) is het drinken van een beker wijn met daarin een levend visje. Het gaat hier om een “grondeling”. De politieke prominenten die de dronk uitvoeren, beamen impliciet het oeroude heidense idee (nadien namen de christenen dat over) dat de vis het (nieuwe) leven verzinnebeeldt.
Het hoogtepunt van het feest is de “krakelingenworp”. Prominenten gooien dan handenvol krakelingen in de grijpgrage massa. En er is één gelukkige die de 'Gouden Krakeling' kan vangen. Dat geeft recht op een waardevol juweel. De kans voor de geluksvogel is zowat één op tienduizend. Die worp is een herdenking aan een belegering in de jaren 1380. Dat verhaal komt later misschien nog aan bod.
's Avonds, enkele uren na de krakelingenworp, vindt op de top van de Oudenberg nog een ritueel plaats, waarmee verre voorouders de prille lente welkom heetten:  “Tonnekensbrand”. Een met stro en hout omwikkelde paal wordt dan in brand gestoken. Met muziek en dans wordt dit tot ver in de omtrek zichtbare vuur gevierd. Daarna trekt de menigte in fakkeltocht terug naar de stad. Een feeëriek afsluiten van een dag vol geschiedenis, legendes, verhalen...


Wie viert er volgend jaar mee?


LeoPol

Geen opmerkingen:

Een reactie posten